Diana E.H. Russell heeft de term ‘femicide’ in 1976 op de kaart gezet. Zij heeft door de jaren heen meerdere definities gehanteerd. Eerder gebruikte ze de volgende definitie voor femicide: “de moord op vrouwen, omdat ze vrouw zijn.” Dat heeft ze later gespecificeerd naar: moord "gemotiveerd door een gevoel van recht op of superioriteit over vrouwen, door plezier of sadistische verlangens jegens hen of door de veronderstelling van eigenaarschap over vrouwen." (2021).

Zoals je misschien al door hebt zijn dit hele brede definities en mede hierom zijn er verschillende discussies over wat eronder femicide valt.

Hieronder vind je meerdere bronnen die de definitie van femicide definiëren.

Moord op vrouwen omdat ze vrouw zijn - NOS op 3 —> Dit is een hele fijne explainervideo van de NOS over femicide.

The Origin & Importance of the Term Femicide - Diana E. H. Russell, Ph.D. -- www.dianarussell.com —> In deze video legt Diana Russell, de vrouw die de term femicide op de kaart heeft gezet, uit wat femicide is en welke vormen er zijn. Dit doet ze op een soms expliciete manier, dus ben je daarvan bewust voordat je begint.

Wat is femicide? - Atria—> In dit artikel wordt heel duidelijk uitgelegd welke definities en vormen van femicide er zijn en wat hiervan de oorzaak is. Ook wordt duidelijk aangegeven dat dit ook een probleem is in Nederland.

Gendergerelateerd geweld is gericht op een persoon vanwege hun sekse, genderidentiteit en/of genderexpressie. Deze vorm van geweld treft voornamelijk vrouwen. Het geweld kan leiden tot fysiek, seksueel, psychisch en/of economisch leed. Hierbij kan je bijvoorbeeld denken aan verkrachting, partnergeweld, vrouwelijke genitale verminking, online intimidatie en iemand dwingen om niet of minder te werken.

Hieronder vind je een aantal bronnen over wat gendergerelateerd geweld is en waarom dit ook een probleem in Nederland is.

Nederlands feminisme en de strijd tegen geweld - Atria —> In dit artikel lees je een korte geschiedenis over hoe feministen de strijd tegen geweld al sinds de jaren 70 in Nederland voeren (en natuurlijk al lang daarvoor).

Hoe Nederland geweld tegen vrouwen aanpakt - Atria—> In dit artikel lees je hoe de Nederlandse overheid geweld tegen vrouwen aanpakt.

Gendergerelateerd geweld is de grootste pandemie - Ministerie van Buitenlandse Zaken —> In dit weblog wordt uitgelegd waarom geweld tegen vrouwen en meisjes een heel groot probleem is. Ook worden er voorbeelden gegeven van de verschillende vormen van geweld tegen vrouwen en meisjes.

Voorbij de verbijstering: Over gender en geweld – Anja Meulenbelt, Renée Römkens en Tessel ten Zweege —> Dit boek laat in verschillende essays zien hoe gendergerelateerd geweld te maken heeft met de Nederlandse cultuur en dus zeker ook een Nederlands probleem is. Het boek heeft ongeveer 228 pagina’s.

Belaagd - 2Doc:—> In deze documentaire doen Nederlandse vrouwen een boekje open over seksuele intimidatie en geweld.

On Violence and On Violence Against Women - Jacqueline Rose —> In dit boek kijkt Jacqueline Rose naar de verschillende vormen en oorzaken van geweld (tegen vrouwen). Dit doet ze op een intersectionele manier, waarbij ze onder andere gender, transidentiteit en ras meeneemt. Het boek heeft ongeveer 368 pagina’s.

In Nederland wordt elke 8 dagen een vrouw vermoord. In 56% van de gevallen wordt zij vermoord door een (ex-)partner. Dit is de meest voorkomende vorm van femicide en komt dus ook vaak voor in Nederland. Mannen worden soms ook vermoord door hun (ex-)partner. Maar dat gebeurt in 4% van alle gevallen van moord op mannen in Nederland. Het is daarom heel belangrijk om oog te hebben voor het feit dat dit vaker voorkomt bij vrouwen, ook wel de genderdimensie of het genderperspectief genoemd.

Hieronder vind je een aantal bronnen over waarom femicide ook in Nederland een probleem is.

Femicide in Nederland: Voor deze vrouwen bleek hun relatie een doodvonnis - Kim Bos, Bram Endedijk & Nina Stefanovski —> In dit artikel van de NRC wordt aangegeven dat femicide een groot probleem is in Nederland, mede omdat er zeker 127 vrouwen zijn vermoord door hun (ex-)partner in Nederland in de laatste 5 jaar. NRC Vandaag heeft hier ook een podcastafleveringover gemaakt.

Waarom we femicide wegwuiven - Atria —> Wij denken vaak dat femicide en de onderliggende oorzaak, genderongelijkheid, in Nederland geen probleem is. Maar waarom eigenlijk? Dit artikel probeert daar antwoord op te geven.

Femicide: Tot de dood ons scheidt – Tessel ten Zweege —> In dit (luister)boek beschrijft Tessel heel duidelijk wat femicide is en waarom dit ook in Nederland een groot probleem is. Hierbij neemt zij intersectionaliteit ook mee. Het boek heeft ongeveer 134 pagina’s.

Stop femicide!: Rode hakken als protest – Gertien Koster, Jos Schuring —> Dit boek behandelt meerdere thema’s met betrekking tot femicide in Nederland. In dit boek wordt onder andere het volgende besproken: strafbaarstelling van psychisch geweld, onveilige omgangsregelingen bij scheidingen, zorg voor kinderen als vader moeder heeft vermoord en rode vlaggen van partnergeweld. Het boek heeft ongeveer 170 pagina’s.

Wat is femicide en hoe zien we dit terug in Nederland? - De nacht van... —> In deze podcast wordt femicide in Nederland uitgebreid besproken. Hierbij komt mede aan bod; de piramide van geweld, vervolgstappen en oplossingen en worden er ook tips gegeven voor omstanders.

Factsheet gendernormen en geweld onder jongeren - Act4Respect —> Uit dit factsheet blijkt onder meer dat meer dan 1 op de 10 jongeren het acceptabel vindt om een partner te slaan om respect af te dwingen.

We mogen in Nederland wel eens wat kwader worden over femicide - Djanlissa Pringels —> In dit artikel van Vice pleit de schrijfster voor meer actie.

Volgens onderzoek van Atria staat Nederland in de top 3 landen in Europa op het gebied van femicide. Wij doen het dus niet erg goed. Om verbeteringen te maken is het vaak goed om te weten wat andere landen doen.

Daarom vind je hieronder een aantal bronnen die aangeven wat andere landen doen om femicide te voorkomen.

Femicide: wat doen andere landen beter? - Atria—> In dit artikel laat Atria zien wat andere landen beter doen en wat Nederland hiervan kan leren. In het artikel staat ook een link naar een factsheet dat hierover gaat.

5 steps for violence prevention - Swedish Gender Equality Agency —> Op deze webpagina vind je de 5 stappen die de Zweedse overheid aanraadt om geweld van mannen tegen vrouwen te voorkomen.

#DearDaddy (English) - CARE Norge —> Dit is een (hele goede) campagnevideo uit Noorwegen. Een ongeboren dochter praat tegen haar vader en legt uit wat mannen kunnen doen om genderongelijkheid, gendergerelateerd geweld en femicide tegen te kunnen gaan.

Zoals ik ook bij de bovenstaande vraag aangeef, doet Nederland het nog niet heel goed. Maar er zijn veel ideeën hoe wij dit beter kunnen doen.

Hieronder vind je een aantal bronnen die laten zien wat Nederland beter kan doen.

Aanpak femicide: Twaalf concrete actiepunten om femicide terug te dringen - Barbara Godwaldt—> In dit rapport, dat Barbara Godwaldt samen met andere nabestaanden van femicide-slachtoffers heeft geschreven, gaat in op twaalf concrete actiepunten die Nederland kan en zou moeten uitvoeren om femicide terug te dringen.

Gendersensitieve aanpak van levensbelang om partnergeweld te bestrijden: Checklist en acties voor lokale beleidsmakers - College voor de Rechten van de Mens —> In dit rapport legt het College met zes duidelijk actiepunten uit wat Nederlandse gemeenten beter kunnen doen om femicide te voorkomen.

GREVIO’s evaluatierapport—> Dit is een rapport van GREVIO (een onafhankelijke groep deskundigen die toezien op de naleving van het verdrag van Istanbul). Het rapport beschrijft in 85 pagina’s welke maatregelen Nederland tot nu toe toepast om geweld tegen vrouwen tegen te gaan en wat er nog gedaan moet worden.

Handreiking mannen en jongens deel van de oplossing Bij het tegengaan van geweld tegen vrouwen en meisjes - Kristen Martina en Heleen Schols, Regioplan, i.s.m. Jens van Tricht, Emancipator —> In deze Handreiking van 10 bladzijden worden tips en voorbeelden gegeven om mannen te betrekken bij de oplossing voor geweld tegen vrouwen. Hierbij wordt ook de piramide van geweld benoemd en uitgelegd.

STOP FEMICIDE!: Plan van aanpak om dodelijk geweld tegen vrouwen en meisjes door (ex-) partner of familie te voorkomen —> In dit plan van 68 pagina’s wordt geschetst wat er op dit moment nog niet goed gaat en hoe dit beter kan worden gedaan in Nederland.

In het debat rond femicide wordt vaak vergeten dat mensenrechten worden geschonden. Ik vind dit echter wel belangrijk om te benadrukken. Ieder mens, en dus ook vrouwen in Nederland, heeft onder andere het recht op leven en het recht op zelfbeschikking. In Nederland geven wij vaak aan dat wij een land zijn dat mensenrechten erg belangrijk vind, maar doordat de Nederlandse overheid nog steeds geen effectieve aanpak heeft om femicide te voorkomen, ondanks dat hun al meerdere malen is uitgelegd dat het beleid op dit moment niet voldoet, lijken ze de mensenrechten van vrouwen in Nederland toch niet zo belangrijk te vinden.

Hieronder vind je een aantal bronnen over de relatie tussen mensenrechten en femicide.

Hoe gender(on)gelijk is Nederland? Het ‘familiedrama’, waarin de vrouw bijna altijd slachtoffer is - College voor de Rechten van de Mens—> In dit artikel legt het College uit dat het recht op een leven vrij van geweld, het recht op leven, het recht op lichamelijke en geestelijke integriteit en het recht op gezondheid worden geschonden. Mede daarom moet de overheid femicide aanpakken.

Geweld tegen vrouwen - College voor de Rechten van de Mens —> In dit artikel laat het College zien dat partnergeweld en seksueel geweld gendergerelateerd zijn. Ook laat het College zien dat gendergerelateerd geweld en femicide mensenrechtenschendingen zijn.

Het Verdrag van Istanbul - VNG —> Dit factsheet laat zien wat precies de doelen zijn van het Verdrag van Istanbul. Een verdrag dat Nederland heeft ondertekend en dat streeft naar de uitbanning van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld.

Genderongelijkheid is een van de oorzaken van het partnergeweld in Nederland. Waarom? Omdat vrouwen vaker slachtoffer zijn van partnergeweld. En wanneer ze hiervan slachtoffer worden, is het geweld structureler en extremer dan als dit bij mannen voorkomt. Dit betekent niet dat mannen niet slachtoffer kunnen worden van structureel en extreem partnergeweld, maar dit komt veel minder vaak voor. Verder blijkt ook uit de cijfers dat van de vermoorde vrouwen in Nederland 56% wordt vermoord door haar (ex-)partner, in tegenstelling tot 4% bij de vermoorde mannen in Nederland.

Hieronder vind je een aantal bronnen over waarom genderongelijkheid de oorzaak is van partnergeweld.

Gendersensitieve aanpak van levensbelang om partnergeweld te bestrijden - Checklist en acties voor lokale beleidsmakers - College voor de Rechten van de Mens—> Op pagina acht van dit rapport wordt uitgelegd hoe genderongelijkheid te maken heeft met partnergeweld en femicide.

Geweld tegen vrouwen - College voor de Rechten van de Mens —> In dit artikel laat het College zien dat partnergeweld en seksueel geweld gendergerelateerd zijn.

Factsheet gendernormen en geweld onder jongeren - Act4Respect —> Uit dit factsheet blijkt onder andere dat meer dan 1 op de 10 jongeren in Nederland het acceptabel vindt om een partner te slaan om respect af te dwingen.

Online vrouwenhaat kost levens – en we laten het gebeuren - Mensje van Puffelen—> In dit artikel van Charlie Magazine legt de auteur de connectie tussen femicide en misogynie.

#DearDaddy (English) - CARE Norge—> Dit is een (hele goede) campagnevideo uit Noorwegen. Een ongeboren dochter praat tegen haar vader en legt uit wat mannen kunnen doen om genderongelijkheid, gendergerelateerd geweld en femicide tegen te kunnen gaan.

Violence against women—it's a men's issue: Jackson Katz at TEDxFiDiWomen —> In deze TED Talk geeft Jackson Katz aan dat mannen ook betrokken moeten zijn en worden bij de oplossing van gendergerelateerd geweld (femicide is hiervan de zwaarste vorm). En dat ons taalgebruik rondom gendergerelateerd geweld meer dan problematisch is.

Partnergeweld is een vorm van gendergerelateerd geweld, omdat het vrouwen vaker, extremer en structureler overkomt. Partnergeweld heeft niet alleen betrekking op fysiek geweld. Er zijn vijf verschillende vormen van partnergeweld: fysiek, seksueel, psychisch, sociaal en economisch geweld. Al deze vormen van geweld tellen. Soms is er sprake van één vorm van geweld, maar vaak spelen er meerdere vormen van geweld.

Als jij denkt dat je in een onveilige situatie zit, kan je er met vriend/vriendin, familielid of collega over praten. Het kan natuurlijk zijn dat je dat liever niet wilt doen. Je kan hier daarom ook over praten met je huisarts of psycholoog. Ook kan je contact opnemen met een van de volgende organisaties.

slachtofferwijzer.nl, om meer te leren over verschillende vormen van geweld en hoe je (als naaste) kunt handelen.

safewomen.nl, een online hulpmiddel voor vrouwen die te maken hebben (gehad) met partnergeweld.

veiligthuis.nl, het advies- en meldpunt bij huiselijk geweld. Telefoon: 0800-2000 (gratis en 24/7 bereikbaar).

Bij direct gevaar bel 112.

Hieronder vind je een aantal bronnen over de verschillende vormen van partnergeweld.

Hoe gender(on)gelijk is Nederland? Het onzichtbare probleem van psychisch geweld - College voor de Rechten van de Mens—> Zoals ik hierboven al aangaf is een van de vormen van partnergeweld, psychisch geweld. Maar wat is psychisch geweld? Is het echt een probleem in Nederland? En hoe kan deze situatie verbeterd worden? Dit artikel van het College geeft daar antwoorden op.

Dat zou jij nooit toelaten: Als liefde giftig wordt – Tessel ten Zweege —> In dit boek worden meerdere vormen van partnergeweld besproken. Tessel legt duidelijk uit hoe haar relatie met partnergeweld zich heeft ontwikkeld. Het is een boek waarin haar verhaal en de theorie erachter goed in balans is samengebracht in 260 pagina’s.

Femicide wordt vaak de meest voorspelbare vorm van moord genoemd. Dit komt onder andere doordat de meest voorkomende vorm van femicide, (ex-)partnerdoding, bepaalde fasen doorlopen die vaak hetzelfde zijn bij veel slachtoffers. De onderzoeker Jane Mockton Smith heeft dit uitgebreid onderzocht en opgeschreven.

Hieronder vind je een aantal bronnen over de fasen die doorlopen worden voordat ze eindigen in femicide.

In control: dangerous relationships and how they end in murder – Jane Monckton-Smith —> De schrijfster heeft onderzocht welke acht fasen leiden tot femicide in (ex-)partnerrelaties. Deze fasen legt ze uit in dit boek van 256 pagina’s.

De onheilspellende waarheid over de moord op vrouwen - Menno van Dongen —> In dit artikel van de Volkskrant wordt Jane Mockton-Smith, de schrijver van de het boek In control, geïnterviewd over dwingende controle en welke acht fasen leiden tot femicide.

Dat zou jij nooit toelaten: Als liefde giftig wordt – Tessel ten Zweege —> In dit boek legt de schrijfster duidelijk uit hoe haar relatie met partnergeweld zich heeft ontwikkeld. Het is een boek waarin haar verhaal en de theorie erachter goed in balans is samengebracht in 260 pagina’s.

Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op femicide verhogen. Hierbij kan je denken aan zwangerschap (het risico wordt dan aanzienlijk verhoogd), afhankelijkheidsrelaties, drank- en/of drugsmisbruik en dwingende controle (in de volgende vraag wordt hier uitgebreid op ingegaan). Ook zijn er rode vlaggen bij femicide. Bijvoorbeeld wanneer er sprake is van ‘love bombing’, isolatie en vernedering.

Als jij denkt dat je in een onveilige situatie zit, kan je er met vriend/vriendin, familielid of collega over praten. Het kan natuurlijk zijn dat je dat liever niet wilt doen. Je kan hier daarom ook over praten met je huisarts of psycholoog. Ook kan je contact opnemen met een van de volgende organisaties.

slachtofferwijzer.nl, om meer te leren over verschillende vormen van geweld en hoe je (als naaste) kunt handelen.

safewomen.nl, een online hulpmiddel voor vrouwen die te maken hebben (gehad) met partnergeweld.

veiligthuis.nl, het advies- en meldpunt bij huiselijk geweld. Telefoon: 0800-2000 (gratis en 24/7 bereikbaar).

Bij direct gevaar bel 112.

Hieronder vind je een aantal bronnen over de risicofactoren en rode vlaggen bij partnergeweld.

Factsheet Intieme terreur —> Dit factsheet over intieme terreur, ofwel dwingende controle, laat de tien fasen en kenmerken zien die vallen onder dwingende controle en kunnen eindigen in femicide.

Factsheet (Ex-)partnergeweld —> Op de tweede pagina van deze factsheet worden 13 verschillende risicofactoren bij (ex-)partnergeweld opgesomd.

Signalenkaart: Huiselijk geweld en kindermishandeling: Handreiking om zo vroeg mogelijk te signaleren—> Op deze signalenkaart kun je de signalen van eergerelateerd geweld, partnergeweld en kindermishandeling bij slachtoffer en pleger.

De rode vlaggen die voorafgaan aan femicide: ‘Nuttig om te weten waar je op kunt letten’ - Ellen Hensbergen—> In dit artikel van de Linda worden verschillende rode vlaggen van femicide opgesomd en tips gegeven voor omstanders.

Het voorkomen van vrouwenmoord: dit zijn de rode vlaggen voor femicide - RTV Utrecht—> In dit artikel worden rode vlaggen bij femicide opgenoemd.

Te weinig kennis over signalen die femicide voorspellen: ‘Relatie was ongezond, maar we wisten niet dat het kon leiden tot moord’ - Loes Bomers en Eveline Rethmeier—> In dit artikel van 1Vandaag wordt Barbara Godwaldt geïnterviewd over de verschillende ‘rode vlaggen’ van femicide en dwingende controle.

Dwingende controle “is een vorm van controle waar structureel onderdrukking en manipulatietechnieken worden gebruikt om bij de ander angst in te boezemen. Hierdoor verwijder je steeds meer van jezelf en raak je steeds afhankelijker van de ander.”Het is een vorm van partnergeweld en ook een rode vlag voor femicide.

Hieronder vind je een aantal bronnen over dwingende controle.

Coercive Control - Where is the line?—> Dit is een Engelse video over wat dwingende controle is en hoe je het (bij jezelf) kan herkennen.

Factsheet Intieme terreur —> Dit factsheet over intieme terreur, ofwel dwingende controle, laat de tien fasen en kenmerken zien die vallen onder dwingende controle en hoe deze situaties kunnen eindigen in femicide.

Hoe gender(on)gelijk is Nederland? Het ‘familiedrama’, waarin de vrouw bijna altijd slachtoffer is - College voor de Rechten van de Mens—> In dit artikel wordt onder andere gepleit voor meer erkenning van dwingende controle.

Weet jij wat coercive, dwingende controle is? - Claudia Krumme —> In dit artikel wordt de definitie van de dwingende controle gegeven. Ook wordt uitgelegd wat de kenmerken zijn. Daarnaast worden er ook tips gegeven om uit een relatie met dwingende controle te komen.

Vooropgesteld moet worden dat ieder mens anders is en daarmee ook ieder slachtoffer van partnergeweld. In Nederland wordt 1 op de 5 vrouwen slachtoffer van partnergeweld en dat is dus een grote en diverse groep personen. Ik vond het wel belangrijk om de persoonlijke verhalen van slachtoffers een plek te geven op deze website.

Daarom vind je hieronder een aantal bronnen van en over slachtoffers van partnergeweld en gendergerelateerd geweld en nabestaanden van slachtoffers van femicide.

Dat zou jij nooit toelaten: Als liefde giftig wordt – Tessel ten Zweege —> In dit boek legt de schrijfster duidelijk uit hoe haar relatie met partnergeweld zich heeft ontwikkeld. Het is een boek waarin haar verhaal en de theorie erachter goed in balans is samengebracht in 260 pagina’s.

MEAU - Dat heb jij gedaan —> In dit liedje zingt MEAU over een ervaring met partnergeweld.

Herself —> Deze film vertelt het verhaal van Sandra, een slachtoffer van partnergeweld. Ze heeft haar man en de vader van haar kinderen verlaten en dan krijgt ze te maken met het juridische systeem.

Fatale Liefde - Human Intrest —> In deze documentaireserie gaat Olcay Gulsen in gesprek met slachtoffers en deskundigen op het gebied van partnergeweld. Ik raad je aan om niet meer dan één aflevering per keer te bekijken.

Femicide - 2Doc: —> Deze documentaire was mijn persoonlijke aanleiding om meer te leren over dit onderwerp en zal ik daarom ook aan iedereen aanraden. Nabestaanden van slachtoffers van femicide vertellen hun verhaal en bespreken ook het taboe dat kleeft aan de benaming femicide.

Mam, ik bel je zo terug - Wanda Beemsterboer-Avenarius —> In dit boek vertelt Wanda, de moeder van Nadine Beemsterboer, het levensverhaal van Nadine tot en met de femicide in december 2006. Dan volgen de reconstructie, de rechtszaak en de veroordeling.

In the Dream House - Carmen Maria Machando —> In dit boek vertelt Carmen Maria Machando een meeslepende en enorm innovatieve verslag van een relatie met partnergeweld. In elk hoofdstuk wordt de relatie door een andere lens bekeken, waarbij Machado gebeurtenissen tegen het licht houdt en vanuit verschillende invalshoeken onderzoekt. Het boek heeft ongeveer 283 pagina’s.

Als jij denkt dat je in een onveilige situatie zit, kan je er met vriend/vriendin, familielid of collega over praten. Het kan natuurlijk zijn dat je dat liever niet wilt doen. Je kan hier daarom ook over praten met je huisarts of psycholoog. Ook kan je contact opnemen met een van de volgende organisaties.

slachtofferwijzer.nl, om meer te leren over verschillende vormen van geweld en hoe je (als naaste) kunt handelen.

safewomen.nl, een online hulpmiddel voor vrouwen die te maken hebben (gehad) met partnergeweld.

veiligthuis.nl, het advies- en meldpunt bij huiselijk geweld. Telefoon: 0800-2000 (gratis en 24/7 bereikbaar).

Bij direct gevaar bel 112.

Zoals ik eerder heb aangegeven wordt in Nederland 1 op de 5 vrouwen slachtoffer van partnergeweld. Er is dus een grote kans dat jij een slachtoffer van partnergeweld kent. De belangrijkste tip die ik wil meegeven, is om naar het slachtoffer te luisteren.

Hieronder vind je een aantal bronnen over wat je als omstander kan doen.

De rode vlaggen die voorafgaan aan femicide: ‘Nuttig om te weten waar je op kunt letten’ - Ellen Hensbergen —> In dit artikel van de Linda worden verschillende rode vlaggen van partnergeweld opgesomd en tips gegeven voor omstanders.

Signalenkaart: Huiselijk geweld en kindermishandeling: Handreiking om zo vroeg mogelijk te signaleren—> Op deze signalenkaart kun je de signalen van eergerelateerd geweld, partnergeweld en kindermishandeling bij slachtoffer en pleger.

Ben jij of ken jij iemand in een onveilige situatie? Je kan met een van de volgende organisaties contact opnemen.

slachtofferwijzer.nl, om meer te leren over verschillende vormen van geweld en hoe je (als naaste) kunt handelen.

safewomen.nl, een online hulpmiddel voor vrouwen die te maken hebben (gehad) met partnergeweld.

veiligthuis.nl, het advies- en meldpunt bij huiselijk geweld. Telefoon: 0800-2000 (gratis en 24/7 bereikbaar).

Bij direct gevaar bel 112.

In Nederland zijn er verschillende meningen over of femicide, psychisch geweld en andere strafbare feiten die betrekking hebben op femicide zaken strafbaar te stellen. Ook zijn er geluiden dat we in Nederland naar mogelijkheden moeten kijken buiten politie en justitie voor een oplossing van dit probleem. Dit komt omdat politie en justitie niet even toegankelijk is voor iedereen in Nederland. Vrouwen van kleur worden namelijk vaker minder serieus genomen door de politie en daders van kleur worden vaker slecht behandeld, waarbij je onder andere kan denken aan politiegeweld. Hierdoor is het stappen naar de politie voor personen van kleur vaak lastiger en is een beleid dat alleen is gericht op politie en justitie niet voor iedereen even toegankelijk. Verder zijn er ook veel vrouwelijke migranten die een afhankelijk verblijfsrecht hebben in Nederland. Dit betekent dat als zij zouden scheiden van hun partner, ze vaak hun verblijfsrecht verliezen. Voor hen is de politie daarom vaak ook niet toegankelijk.

Hieronder vind je een aantal bronnen over of er meer strafbaar moet worden en over mogelijkheden om femicide te voorkomen buiten politie en justitie.

‘Neem femicide op in het wetboek van strafrecht’ - Joop —> In dit artikel pleit de schrijver om femicide apart strafbaar te stellen in het Wetboek van Strafrecht.

Statement Amnesty International: stel psychisch geweld expliciet strafbaar in Nederland —> In dit statement pleit Amnesty International voor de strafbaarstelling van psychisch geweld. Dwingende controle, een vorm van psychisch geweld en (ex-)partnergeweld), is een vorm van geweld dat vaak plaatsvindt voor femicide. Maar dit blijft vaak onbestraft. Amnesty International wil daar verandering in zien.

Femicide: een kritische reflectie op het gebruik van de term - Prof. dr. M.C.A. (Marieke) Liem —> In dit artikel concludeert de schrijfster dat het begrip ‘femicide’ nuttig is, maar niet gebruikt kan worden in een juridische context.

Creative Interventions Toolkit: A Practical Guide To Stop Interpersonal Violence —> Dit boek geeft aan welke oplossingen er buiten politie en justitie zijn en hoe je deze kan implementeren. Het boek heeft ongeveer 571 pagina’s.

Creative Interventions Workbook: Practical Tools to Stop Interpersonal Violence —> Dit boek kan naast het hiervoor genoemde boek gebruikt worden. Het geeft nog meer praktische tips om de interventies in de praktijk te brengen. Het boek heeft ongeveer 104 pagina’s.

“Intersectionaliteit is een sociologisch denkkader dat licht werpt op de unieke vormen van meervoudige discriminatie die een persoon kan ervaren op grond van diens sociale identiteit.”

Zoals ik bij de bovenstaande vraag al heb aangegeven zijn onder andere politie en justitie minder toegankelijk voor vrouwen van kleur en vrouwen met een afhankelijke verblijfsstatus. Verder zijn er nog veel andere gemarginaliseerde groepen die tevens vrouw zijn. Het is belangrijk om toe te kennen dat deze vrouwen naast seksisme ook met andere vormen van discriminatie te maken krijgen. Het is daarom ook van belang om dit mee te nemen in beleid. Te vaak mist dit naar mijn mening nog in het Nederlandse beleid op vele onderwerpen en ook bij femicide.

Hieronder vind je een aantal bronnen over het belang van intersectionaliteit.

The urgency of intersectionality | Kimberlé Crenshaw | TEDWomen —> Kimberlé Crenshaw heeft de intersectionaliteit bedacht en op de kaart gezet. In deze TEDTalk legt ze onder meer uit over de invloed van meervoudige discriminatie, hoe we dit kunnen zien en wat we ertegen kunnen doen.

Intersectionaliteit - RoSa —> In dit artikel wordt de definitie van intersectionaliteit, zoals ik hierboven heb opgeschreven, uitgelegd. Verder wordt aangegeven wat het belang van intersectionaliteit is en welke herkomst het begrip heeft.

Recht op omgang boven veiligheid van vrouwen en kinderen: een vorm van institutioneel geweld? - Essa Reijmers —> In dit artikel van Valente laat Essa Reijmers zien dat er sprake is van institutioneel geweld ten opzichte van vrouwen. Hierbij wordt intersectionaliteit benoemd als een versterkende factor van dit institutioneel geweld (het woord wordt niet genoemd).

Femicide: Tot de dood ons scheidt – Tessel ten Zweege—> In dit (luister)boek beschrijft Tessel ten Zweege heel duidelijk wat femicide is en waarom dit ook in Nederland een groot probleem is. Hierbij neemt zij intersectionaliteit ook mee. Ze gaat dan onder andere in op de positie van vrouwen van kleur, - met een handicap en - met een afhankelijke verblijfsvergunning. Het boek heeft ongeveer 134 pagina’s.

On Violence and On Violence Against Women - Jacqueline Rose —> In dit boek kijkt Jacqueline Rose naar de verschillende vormen en oorzaken van geweld (tegen vrouwen). Dit doet ze op een intersectionele manier, waarbij ze onder andere gender, transidentiteit en ras meeneemt. Het boek heeft ongeveer 368 pagina’s.

A Memory, a Monologue, a Rant, and a Prayer: Writings to Stop Violence Against Women and Girls - Eve Ensler & Mollie Boyle—> Dit boek geeft in verschillende korte verhalen weer hoe gendergerelateerd geweld impact heeft op ons allemaal. De verhalen gaan onder andere over vrouwenwerk, zelfverminking, S&M en partnergeweld. Het boek heeft ongeveer 260 pagina’s.

The Master's Tools Will Never Dismantle the Master's House - Audre Lorde—> In dit boek belicht Audre Lorde de intersectionaliteit tussen gender, ras en seksualiteit. Het is een klein boekje van 51 pagina’s.

Taalgebruik heeft een groot effect op hoe wij kijken naar femicide. In Nederlandse artikelen over femicide zie je dat het vaak gaat over (ex-)partnerdoding. In de kranten wordt het dan echter geen femicide of partnerdoding genoemd. Nee, vaak worden termen als ‘familiedrama’, ‘gezinsdrama’ en ‘crime passionel’ gebruikt. Dit is fout. Dat dit een impact heeft begrijpen velen inmiddels wel, maar toch gebeurt dit nog steeds vaak.

Hieronder vind je een aantal bronnen over het effect van taalgebruik.

#32: Schrijven over femicide - WOMEN Inc. Podcast —> In deze podcastaflevering wordt Gosse Minnema geïnterviewd. Ze bespreken welk effect het taalgebruik over femicide in de media heeft op hoe we naar het onderwerp kijken. Hij deed hier namelijk onderzoek naar voor zijn PhD.

Femicide in de media - Atria—> In dit artikel wordt uitgelegd waarom de media soms problematisch omgaan met dit onderwerp.

’Het woord ’familiedrama’ tekent hoe we als maatschappij aankijken tegen vrouwenmoord’ - Aafke Romeijn —> Dit artikel van de Telegraaf stelt dat ons woordgebruik onze houding reflecteert.

Violence against women—it's a men's issue: Jackson Katz at TEDxFiDiWomen —> In deze TED Talk geeft Jackson Katz aan dat mannen ook betrokken moeten zijn en worden bij de oplossing van gendergerelateerd geweld (femicide is hiervan de zwaarste vorm) . En dat ons taalgebruik rondom gendergerelateerd geweld meer dan problematisch is.

In Nederland zijn er veel verschillende organisaties die zich bezighouden met genderongelijkheid, gendergerelateerd geweld en/of femicide. Deze lijst is dan ook niet compleet, maar toch heb ik een poging gewaagd om ze hieronder in kaart te brengen.

Atria—> Dit is het kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis in Nederland en houdt zich daarom ook bezig met genderongelijkheid, gendergerelateerd geweld en femicide.

Blijf Groep —> Blijf Groep helpt om huiselijk geweld te stoppen. Zij bieden hulp aan alle betrokkenen: slachtoffers, kinderen en plegers. Hun uitgangspunt is het geweld te stoppen en veiligheid te creëren door hulp op maat. Telefoon: 088-234 24 50.

Centrum Seksueel Geweld —> Zij bieden professionele hulp aan iedereen die een nare seksuele ervaring heeft meegemaakt – online of offline. Het maakt niet of dat nu kort of lang(er) geleden is gebeurd. Telefoon: 0800-0188.

College voor de Rechten van de Mens —> Dit is het mensenrechteninstituut van Nederland. Ze hebben daarom ook veel gerapporteerd over genderongelijkheid, gendergerelateerd geweld en femicide.

Colored Qollective —> Zij bieden een platform voor de veiligheid en positie van LHBTQIA+ mensen van kleur.

De Luisterlijn —> De Luisterlijn biedt dag en nacht een luisterend oor. Dit kan telefonisch, via een chat of via de mail. Telefoon: 088-0767 000.

Emancipator—> Dit is een organisatie die streeft naar gendergelijkheid en zich richt op mannen. Zij hebben vooral veel expertise over genderongelijkheid en gendergerelateerd geweld.

Fier—> Voel je je onveilig? Word je onder druk gezet of bedreigd? Gaat iemand over jouw grenzen? Of is er vroeger iets gebeurd waar je nog steeds last van hebt? Dan is Fier er voor jou. Hun hulp is beschikbaar voor iedereen in Nederland.

FNG—> FNG staat voor, Federatie Nabestaanden Geweldsslachtoffers, zij zijn er voor alle nabestaanden van femicide slachtoffers.

Helpwanted—> Heb jij, of iemand in je omgeving, te maken met online grensoverschrijdend gedrag? Of ben jij online andermans' grenzen overgegaan? Dan kun je contact opnemen met hun.

Movisie—> Movisie is het landelijk kennisinstituut voor een samenhangende aanpak van sociale vraagstukken (zoals gendergerelateerd geweld en femicide). Samen met de praktijk ontwikkelen ze kennis over wat echt goed werkt en passen ze die kennis toe.

Orange the World —> Orange the World is de wereldwijde campagne tegen geweld tegen vrouwen en meisjes. De campagne vindt ieder jaar plaats van 25 november, de Internationale Dag tegen Geweld tegen Vrouwen, tot 10 december, de Internationale Mensenrechtendag.

Safe women —> Dit is een online hulpmiddel voor vrouwen die te maken hebben (gehad) met partnergeweld.

Sense—> Sense is er voor al je vragen over seks, liefde, relaties, soa’s en voorbehoedsmiddelen.

Slachtofferwijzer —> Slachtofferwijzer is er om meer te leren over verschillende vormen van geweld en hoe je (als naaste) kunt handelen.

Sterk Huis —> Sterk Huis is er voor iedereen die hulp nodig heeft bij: ontwikkeling & gedrag, opvoeding & ouderschap, huiselijk geweld & kindermishandeling, seksueel misbruik, problemen bij scheiden, leren & werk en pleegzorg & gezinshuizen. Telefoon bij spoed: 0800 8013. Telefoon bij algemene vragen: 013 530 94 00.

Stichting Together We Rise —> Deze stichting biedt begeleiding van professionele ervaringsdeskundigen voor slachtoffers van seksueel geweld en grensoverschrijdend gedrag.

Valente —> Dit is een branchevereniging voor participatie, begeleiding en veilige opvang. Ze hebben ook een kennisbank over femicide.

Veilig Thuis —> Dit is het Advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling in Nederland. Ze adviseren iedereen (slachtoffers, plegers en omstanders) te bellen, ook als je twijfelt. Dit kan anoniem, gratis en 24/7. Telefoon: 0800-2000.

WOMEN Inc. —> WOMEN Inc. probeert de positie van vrouwen in Nederland te verbeteren. Ze streven naar een samenleving met gelijke kansen voor iedereen, ongeacht gender of sekse.

Er zijn veel verschillende Instagram accounts die kennis delen over genderongelijkheid, gendergerelateerd geweld en femicide. Net als bij de vorige vraag zal deze lijst onvolledig zijn, maar hierbij een begin van de verschillende Instagram accounts die je hierover kan volgen.

de_feministische_man —> Deze Instagrampagina is er voor de mannelijke bondgenoot van de emancipatiestrijd, met als doel de zichtbaarheid van de feministische man te vergroten.

depijnjournalist —> Deze Instagrampagina gaat over gender(on)gelijkheid, trauma en verslaving.

Feministmarch.nl —> Dit is een feministische Instagrampagina, die ook intersectionaliteit benadrukt.

Fmnstplatform—> Dit is ook een feministische Instagrampagina, dat intersectionaliteit benadrukt.

genderplatform —> Dit is een Instagrampagina die zegt dat gendergelijkheid een recht is en geen luxe. Zij strijden met hun (inter)nationale leden voor gendergelijkheid.

safehaven_nl —> Deze Instagrampagina is er voor preventie en laagdrempelige hulpverlening bij seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Safewomennl —> Deze Instagrampagina is er voor vrouwen in een onveilige relatie. Ze hebben ook een website met meer informatie over partnerrelaties, hoe je veiliger kan zijn, waar je hulp kan vinden in de buurt en hoe je in contact kan komen met andere slachtoffers.

soroptimistnl —> Deze Instagrampagina vertelt verhalen over vrouwen en meisjes om je te inspireren om op te komen voor gendergelijkheid.

tesseltenzweege —> Deze instagrampagina van Tessel ten Zweege geeft aandacht aan gendergelijkheid, gendergerelateerd geweld en femicide.

thesafespaceclub.nl —> Deze Instagrampagina is het platform van de organisatie Stichting Together We Rise, die begeleiding biedt van professionele ervaringsdeskundigen voor slachtoffers van seksueel geweld en grensoverschrijdend gedrag.

women_inc —> Dit is de Instagrampagina van de organisatie WOMEN Inc. die de positie van vrouwen in Nederland probeert te verbeteren. Ze streven naar een samenleving met gelijke kansen voor iedereen, ongeacht gender of sekse.